Stjörnufræðingar hafa lengi ekki getað svarað spurningunni - hvar eru allar leifar sprengistjarna? Svo, til að leysa þessa ráðgátu, sameinuðu vísindamenn viðleitni tveggja stórra stjarnfræðilegra rannsóknaráætlana - EMU (Evolutionary Map of the Universe) og PEGASUS.
Sprengistjarnaleifar er stækkandi ský af gasi og ryki og er síðasti áfanginn í lífi stjarna eftir að hún sprakk sem sprengistjarna. En fjöldi sprengistjörnuleifa, sem stjörnufræðingar hafa þegar greint með hjálp útvarpssjónauka, er of lítill, því líkönin spá fimm sinnum fleiri. Svo hvar eru hinir að fela sig? Til að svara þessari spurningu sameinuðu vísindamenn athuganir tveggja leiðandi ástralskra útvarpssjónauka - Radio Interferometer ASKAP (Australian Square Kilometer Array Pathfinder) og Parks stjörnustöðvar.
Nýja myndin sýnir þunna þráða og kúmský sem tengjast vetnisgasi fylla rýmið milli stjarnanna. Stjörnufræðingar hafa séð svæði þar sem nýjar stjörnur eru að myndast og leifar sprengistjarna. Aðeins í þessu broti, sem er um 1% af allri Vetrarbrautinni, var hægt að uppgötva meira en 20 nýjar mögulegar leifar sprengistjarna, þar af aðeins 7. Þessar uppgötvanir voru gerðar af kanadískum vísindamönnum og benda til þess að vísindamenn eru nú þegar nálægt því að útskýra leifarnar sem vantar, því að sameina myndirnar gaf meiri gögn.
EMU-áætlunin er metnaðarfullt verkefni sem unnið er af stjörnufræðingum með aðstoð ASKAP útvarpssjónauka og markmið þess er að búa til besta útvarpsatlas suðurhvels jarðar. Sem hluti af verkefninu er verið að rannsaka um 40 milljónir nýrra fjarlægra vetrarbrauta og risasvarthola sem munu hjálpa til við að skilja hvernig vetrarbrautir hafa breyst í gegnum sögu alheimsins. Áður höfðu EMU gögn þegar hjálpað til við uppgötvanir. Svo, vísindamenn sýndu hina svokölluðu "furðulegu útvarpshringi" (odd radio circles, eða ORC) og áhugaverða fyrirbærið Dansandi drauga.
Fyrir hvaða sjónauka sem er fer upplausn mynda hans eftir stærð ljósopsins. Interferometers eins og ASKAP líkja eftir ljósopi mun stærri sjónauka. Þetta eru 36 tiltölulega litlir diskar (hver 12 m í þvermál) með allt að 6 km fjarlægð á milli fjarlægustu réttanna, en í raun virkar ASKAP sem einn sjónauki með disk sem er 6 km breiður. Þetta gefur því góða upplausn, en þökk sé skorts á útvarpsútsendingu á stórum skala. ASKAP myndin sjálf lítur svolítið út fyrir að vera.
Til að endurheimta þær upplýsingar sem vantaði, sneru stjörnufræðingar sér að PEG félagaverkefninuASUS, sem er undir forystu Ettore Caretti frá National Institute of Astrophysics of Italy. Það notar 64m sjónauka Parkes stjörnustöðvarinnar (einn stærsti eindisks útvarpssjónauki í heimi) til að kortleggja himininn. Jafnvel með svo stóran disk hefur Parks takmarkaða upplausn. Vísindamenn sameinuðu því upplýsingar frá báðum útvarpssjónaukum og fylltu hver í eyður hins til að gefa sem nákvæmasta mynd af þessu svæði Vetrarbrautarinnar.
Sameining EMU og PEG gagnasafnaASUS gerði það mögulegt að uppgötva meira af hinu falda, því samsetningin skynjar útvarpsgeislun á öllum stigum og hjálpar til við að finna leifar sprengistjörnunnar sem vantar. Á næstu árum munu stjörnufræðingar greinilega hafa áður óþekkta mynd af næstum allri Vetrarbrautinni, um það bil hundrað sinnum stærri en hér að ofan, en með sömu smáatriðum. Vísindamenn búast við að allt að 1500 eða fleiri nýjar sprengistjörnuleifar gætu verið til.
Einnig áhugavert: